Włoszczowa na tle Wyżyny Przedborskiej

Tego szukamy we Włoszczowej

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: pogoda Włoszczowa, praca Włoszczowa, Włoszczowa, BS Włoszczowa, gmina Włoszczowa, echo dnia Włoszczowa.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Włoszczowej, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jej historii.

Jeden z pierwszych zapisów pochodzi z 1384 r. i dotyczy Piotra z Włoszczowy, kanonika kurzelowskiego. W kolejnym dokumencie z 1408 r. wspomina się, że Jakusz z Włoszczowy był jednym z rajców chęcińskich. Trudno jednoznacznie określić założyciela tej miejscowości. Na początku była prywatną posiadłością, później przeszła w ręce królewskie, by w XIV wieku powrócić ponownie do własności prywatnej. Bez wątpienia jednym z właścicieli był Dymitr z Goraja, pochodzący z Rusi, pełniący funkcje podskarbiego koronnego i marszałka koronnego, oraz będący doradcą Kazimierza Wielkiego, Ludwika Węgierskiego i Władysława Jagiełły. Po nim w 1389 r. przejął dobra Piotr z Radomina, który był kasztelanem dobrzyńskim i wielkorządcą podolskim. Po śmierci Piotra, posiadłości w Włoszczowie przeszły w ręce jego synów, a następnie wnuków. Wśród właścicieli warto wymienić także rodzinę Olsztyńskich, którzy nabyli dobra po 1468 r., lecz zarządzali nimi tylko przez trzydzieści lat.

Szafrańcowie z Pieskowej Skały stali się kolejnymi właścicielami, wznosząc w XVI wieku dwór we Włoszczowie. Dla tej rodziny miejscowość ta była strategicznym centrum posiadłości obejmujących Secemin, Oleszno, Chotów, Świdno, Lasocin, Rogienice, Ogarki, Szczodrowo, Kobyle Pole itd. Duży wkład w rozwój miasta miał Hieronim Szafraniec, który uzyskał przywilej lokacyjny, nadający mu prawa miejskie, podpisany przez króla Zygmunta Starego 21 lipca 1539 r. Od tego czasu Włoszczowa mogła rozwijać się dynamicznie – nabywano kolejne wsie, rozpoczynano budowę obszernego rynku, mieszkańców zwalniano z różnych podatków, w tym z opłat za szosę. Nadano także prawo do organizowania targów i jarmarków. Anna Olkrowska otrzymała wójtostwo dziedziczne w 1546 r., a rada miejska zaczęła funkcjonować. Rozwój sprzyjał handlowi, a jarmarki odbywały się 1 września i 1 listopada, natomiast dni targowe przypadały na poniedziałki. Główne towary wymieniane podczas handlu to wosk, miód, smoła i mazidło. Rzemiosło i rolnictwo również rozwijały się w tym okresie.

W XVI wieku, wraz z pojawieniem się kalwinizmu na ziemiach polskich, założono w mieście zbór kalwiński. Istotną rolę odegrał w tym okresie Stanisław Szafraniec, kolejny właściciel Włoszczowy, który wspierał i promował idee reformacji. Po śmierci Hieronima Szafrańca, jego dziedzictwo przeszło na rodzinę Oleśnickich z Pińczowa oraz Krezów z Bobolic, związanych z córkami Hieronima. Marcin Kreza, syn Anny Szafrańców, zasłużył się dla rozwoju miasta, zabiegając u króla Stefana Batorego o potwierdzenie praw miejskich i przywilejów dla Włoszczowy. Z czasem stał się głównym właścicielem miasta. Jako gorliwy wyznawca kalwinizmu odebrał katolikom kościół św. Jakuba, przekształcając go w zbór, i aktywnie przeciwstawiał się duchowieństwu katolickiemu. Sprowadził do miasta kaznodzieję Grzegorza z Żarnowca, który był pisarzem i teologiem. W tym czasie odbywały się kalwińskie synody dystryktowe, a między latami 1596 a 1625 miało miejsce ich 28. Ostatnim przedstawicielem rodu Krezów był Andrzej Kreza, który zmarł bezpotomnie w 1625 r.

Przez kolejnych 170 lat ród Straszów objął kontrolę nad miastem. Krzysztof Strasz, podejmując działania mające na celu osłabienie kalwinizmu, zwrócił katolikom kościół św. Jakuba. Po jego śmierci w połowie XVI wieku, działalność zboru została ostatecznie zlikwidowana za sprawą jego żony Zofii. W okresie panowania syna Krzysztofa, Władysława Strasza, Włoszczowa dwukrotnie ucierpiała z powodu najazdów wojsk szwedzkich.

W XVIII wieku miasto przeszło kolejne zmiany właścicieli, obejmując rodzinę Dąbskich, Otfinowskich i Małachowskich. Podczas insurekcji kościuszkowskiej Włoszczowa została zniszczona, utraciła prawa miejskie, a odzyskała je dopiero w 1815 r. W okresie zaborów znajdowała się pod wpływem austriackim, a następnie weszła w skład Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Ignacy Komorowski został nowym właścicielem, a po jego śmierci dobra zostały sprzedane Niemojewskim. W 1869 r. miasto ponownie utraciło prawa miejskie, jednak zachowało charakter miejski, stając się siedzibą nowo utworzonego powiatu włoszczowskiego.

W 1911 r. otwarcie kolei kielecko-herbskiej przyniosło istotną aktywizację ekonomiczną, a w 1915 r. Włoszczowa odzyskała prawa miejskie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego miasto rozwijało się znacznie, wprowadzając elektryfikację, budując szkołę, bibliotekę, starostwo. Podczas II wojny światowej Niemcy zorganizowali obóz pracy przymusowej, a miasto doświadczyło licznych akcji pacyfikacyjnych, takich jak wywózki do obozów koncentracyjnych i egzekucje. Oddziały partyzanckie, takie jak AK, AL, BCh, NSZ, aktywnie działały w regionie. Armia radziecka zajęła miasto 16 stycznia 1945 r.

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej miasto kontynuowało rozwój, powstawały nowe instytucje, a przemysł stolarski i mleczarski rozwijały się. W 1984 r. strajk młodzieży w obronie zdjętych krzyży zdobył ogólnopolski rozgłos.

---

Nie przegap najważniejszych informacji

• Fakty
• Dane statystyczne
• Pogoda